Mükellefin Açık – Kapalı Fatura Ayrımında Dava Konusu Olması Durumunda Dikkat Etmesi Gerekenler

Fatura, satılan emtia(mal) veya yapılan iş karşılığında müşterilerin borçlandığı meblağı(tutarı) göstermek üzere malı satan veya işi yapan tüccar tarafından düzenlenip müşteriye verilen ticari bir belgedir. (V.U.K m.229). 

VUK’un 232. maddesine göre fatura düzenleme zorunluluğu; birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilen ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler, aşağıdaki işletmelere fatura vermek ve bu işletmelerden fatura istemek zorundadırlar.

Bunlar:

• Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar( şirketler, şahıs işletmeleri),
• Serbest meslek erbabı(avukatlar, doktorlar, mali müşavirler vb),
• Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlar (ayakkabı tamircisi, berber)
• Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler,
• Vergiden muaf esnaf (pazarcılar, seyyar satıcılar).

Ticari hayatımızda fatura düzenlenirken, satıcı faturanın ödenip ödenmediğini göstermek amacıyla Açık Fatura – Kapalı Fatura ayrımını kullanmaktadır.

Açık fatura, mal veya hizmet tesliminde müşterinin, mal veya hizmet bedelini faturanın düzenlendiği anda ödemeyip, sonradan ödeyecek olması durumunda düzenlenen faturadır. Açık fatura düzenlenirken satıcı kaşe ve imzayı faturanın ÜST kısmına basar.

Kapalı Fatura: Kapalı fatura, mal veya hizmet tesliminde müşterinin, mal veya hizmet bedelini, faturanın düzenlendiği anda ödemesi durumunda düzenlenen faturadır. Kapalı fatura düzenlenirken satıcı kaşe ve imzayı faturanın ALT kısmına basar. 

Fatura bedelinin eksik ödendiği veya hiç ödenmediğine dair davalar günümüzde sıklıkla yer almaktadır. Satıcı, davalı durumunda olduğu zaman hizmet bedelinin ödenmediğini iddia etmekte, alıcı ise hizmet bedelinin ödendiğini beyan etmektedir. Mahkeme, davacı satıcı ve davalı alıcıdan ellerinde bulunan delillerin ibraz edilmesini istemektedir. Tarafların kendini ispat edebilmesi için en önemli belge olarak Fatura gözükmektedir. İbraz edilen fatura kapalı fatura ise fatura bedelinin alıcı tarafından ödendiğinin kabul edilmesi gerekirken, fatura açık olması durumunda ise fatura bedelinin ödenmediğinin gözükmekte ve ispat etme yükümlülüğü davalı olan alıcıya düşmektedir.

Mükelleflerin bu gibi davalarda zor duruma düşmemesi için fatura alırken veya fatura verirken açık fatura veya kapalı fatura ayrımına dikkat etmesi gerekmektedir.

Alıcı ödemiş olduğu fatura bedelinin karşılığında muhakkak satıcıdan tahsilat makbuzu almalı, satıcının tahsilat makbuzu verememesi durumunda ise kendisi tarafından hazırlanan ödeme makbuzunu satıcıya imzalatması gerekmektedir. ,

MEHMET GÜNGÖR

S.M. MALİ MÜŞAVİR